Waarom stellen ze mij geen vragen

(en waarom zijn dat meestal mannen?)

Ik had ooit een vriendje die geen vragen stelde. Hij hield enkel monologen. Persoonlijke vragen vond hij impertinent: “Als je iets over jezelf wil vertellen, moet je daar maar zelf over beginnen”, vond hij. Is dit een typische mannenkwaal?

Vragen stellen is mijn vak. Als tekstschrijver moet ik regelmatig mensen interviewen. Zo’n gesprek begint altijd met een informeel praatje. Je kent het wel: even koffie regelen, waar gaan we zitten, lekker weertje vandaag.

Ik ben in die situatie de professionele vragensteller, maar ik vind het wel fijn om vooraf een prettig sfeertje neer te zetten. In die eerste paar minuten zie ik gelijk wat voor vlees ik in de kuip heb: heb ik te maken met iemand die ook mij iets vraagt (kom je hier uit de buurt? kon je het vinden? - mijn lat ligt laag), of met iemand die alleen maar zendt?

Die laatste categorie geeft me het gevoel alsof ik lucht ben, alsof ik niet besta. Waarom stellen sommige mensen mij geen enkele vraag? En ligt het misschien aan mezelf?

B&B zonder vragen

Het is een veelgehoorde klacht (van vrouwen) in datingshows: hij stelt geen vragen! Anja uit B&B Vol Liefde probeerde met man en macht de stroperige gesprekken aan de ontbijttafel gaande te houden. Met plaatsvervangende schaamte konden we zien hoe bij B&B-eigenaar Mirjam kandidaat Marcel maar bleef uitweiden over zijn passie: vissen - en hoe hij de verveelde blik in de ogen van Mirjam maar niet opmerkte. De vrouwen van wijlen Maarten klaagden dat hij alleen maar kon praten over zichzelf, en verder weinig interesse toonde in zijn vrouwen die speciaal voor hem naar Estland waren afgereisd.

Het is een conclusie die je snel kunt trekken: wie geen vragen stelt is niet geïnteresseerd. Maar klopt dat ook?

---

---

Interviewen op een feestje

Afgelopen weekend was ik op een bruiloftsfeest, ik kende er weinig mensen. Voor ik het wist stond ik daar weer totale vreemden het hemd van het lijf te vragen.

Sta ik godbetert toch weer mensen te interviewen.

Dit is de reden dat ik gestopt ben met het bezoeken van netwerkborrels. Ik laat anderen helemaal leeglopen over hun ‘propositie’ (gaaaap), kom er zelf niet aan te pas, krijg er geen ruk voor betaald en toch is het keihard werken.

Kijk mij genieten op een netwerkborrel

Ik heb deze klacht natuurlijk weleens besproken met deze of gene. Soms wordt er geopperd dat het aan mij ligt: "Misschien is het een copingmechanisme, en stel je de ander vragen om het maar niet over jezelf te hoeven hebben."

Copingmechanisme ammehoela.

Ik praat - net als iedereen - juist héél graag over mezelf.

Ik schaam me daar niet voor. Je verhaal delen is verhelderend. Je gedachten onder woorden brengen schept inzicht, zeker met iemand die scherpe vragen stelt. Wie regelmatig met vrienden praat heeft minder snel een therapeut nodig.

Maar waarom stel ik met name bij vreemden meer vragen dan de ander, en waarom gebeurt dit meestal bij mannen?

Liever zenden dan vragen

Het ligt niet per se aan de kandidaten Anja en Mirjam. Of aan mij. Hier is gewoon onderzoek naar gedaan, en ja: vrouwen stellen meer vragen. Ze zijn van jongs af aan getraind in het iedereen naar de zin maken, luisteren, doorvragen, interesse tonen. In het boek You just don't understand schrijft Deborah Tannen dat in gesprekken mannen vaker praten om hun status uit te dragen en hun kennis te etaleren, en vrouwen juist om verbinding te zoeken.

In datingprogramma's zie je dat voor je ogen gebeuren. Mannen pakken het spelletje graag op als een publiekelijke sollicitatieprocedure waarin ze zichzelf willen verkopen. Terwijl vrouwen vooral zoeken naar gemeenschappelijkheid. Zie Maarten uit B&B Vol Liefde die maar niet ophield over zijn gevierde carrière als basketbalcoach, terwijl zijn vrouwen gewoon gezellig samen met hem wilden koken en lachen.

Yentl & De Boer bezongen dit fenomeen al in hun lied Ik heb een man gekend: over mannen die hun hobby’s mansplainen:

Vrouwen daarentegen proberen de situatie vooral leuk te houden voor iedereen.

Vooral het ongemak niet laten bestaan, de ander een relaxed gevoel geven. Helaas iets typisch vrouwelijks. Ik las deze Substack post van

Nina Pierson

over pleasen en ik dacht: ja, dit is wat “wij” doen. Je bent op date of staat op een feestje en in plaats van te denken: wat heb ik nodig, wat vind ik leuk, zit je keihard te werken om de ander lekker in z’n verhaal te laten komen.

Wie vraagt pakt het podium

Oké, vrouwen zijn dus handiger in vragen stellen in sociale situaties. Maar in professionele settings doen mannen het beter.

In seminars, op congressen en in vergaderingen zijn het de mannen die meer vragen stellen. Dit zijn dé uitgelezen plekken om te laten zien wie je bent. Maar het is nogal een dingetje om in een zaal vol mensen het woord te nemen.

Vrouwen zijn terughoudender, voelen verschil in status, hebben angst voor negatief commentaar of om niet serieus genomen te worden. Iedereen die weleens in een vergadering zit of naar een talkshow kijkt kan dit met eigen ogen zien: mannen doen sneller alsof ze overal verstand van hebben en nemen eerder het woord.

Als ik naar een praatje luister in een zaaltje, ben ik zelf geneigd m’n vragen in te slikken. Ik broed ik altijd eerst op een goede formulering. Dan twijfel ik: is de vraag niet overbodig? Heb ik toevallig iets gemist? Tegen de tijd dat ik de moed heb verzameld op m'n hand op te steken is de vragenronde alweer voorbij.

In feite zijn vrouwen dus dubbel de sjaak:

😑 In sociale context stellen vrouwen meer vragen (waardoor de man vooral zendt en aan het woord is).

😑 In professionele settings zijn het juist mannen die vragen stellen. Daardoor worden ze eerder serieus genomen en als deskundig gezien.

Vragen als vaardigheid

Ik realiseer me dat vragen stellen niet per se makkelijk is. Het is soms lastig inschatten wat gepast is. Kun je vragen naar iemands relatiestatus of naar de reden dat iemand geen kinderen heeft? Of hoe zat het nou met de gezondheid van die of die?

Sinds mijn zoontje is geboren heb ik een heel ander contact met mijn buren. Sommigen vragen zonder omhaal of ik bewust alleenstaand ben en of de vader in beeld is. Bij anderen zie ik de nieuwsgierigheid op hun gezicht, maar durven ze niet.

Mijn veronderstelling is dat best veel kan, zélfs bij onbekenden, mits je het integer en uit oprechte interesse vraagt - en iemand altijd heel duidelijk een uitweg geeft.

Vragen stellen is ook een vorm van leiding nemen. Wie vraagt bepaalt de richting van het gesprek. Ik heb best een brede algemene kennis, kan vaak makkelijk inhaken op het verhaal van een ander. Waardoor diegene misschien ten onrechte kan denken dat ik echt urenlang over zijn passie voor Formule 1 wil praten. Maar niet iedereen voelt zich misschien zelfverzekerd genoeg om het gesprek een draai te geven en vragen te stellen.

Vragen stellen is mijn superpower. Maar misschien ook wel een manier om het voor iedereen gezellig te willen houden. Ongemakkelijke stiltes laten vallen kan ik minder goed. Een mooie oefening voor op het volgende feestje.